Ses sorunları sesin kalitesinde, derecesinde, gürlüğünde ve rezonansında anormallik olarak tanımlanabilir. En sık ses bozukluğu belirtisi ses kısıklığıdır. Sık sık, uzun ve(ya) kısa süreli yaşanan ses kısıklıklarının sebebi mutlaka araştırılmalıdır. Çocuklardaki ses sorunlarının değerlendirme ve tedavisindeki yaklaşım erişkinlerinkinden birçok noktada farklılık gösterir. Çocuklardaki ses bozuklukları genellikle konuşma, dil ve gelişimsel gecikmelerle birlikte rastlantısal olarak ortaya çıkabilir. Bu sebeple daha kapsamlı ve uzman kişiler tarafından yapılan bir değerlendirme terapinin ilk basamağıdır. Bir çok disiplin (otolaringoloji-baş ve boyun cerrahisi, konuşma-dil patoloğu, psikoloji,nöroloji, gastroenteroloji ve endokrinoloji) bu değerlendirmede yeralabileceği gibi otolaringolojist tarafından tam bir muayene yapılmış olmalıdır.
Ebeveynler, aile üyeleri, ve diğer çocuk bakıcıları anamnezin oluşturulmasında ve terapide yer almalıdırlar.
Ses Terapisi
Ses terapisi, ses üretim fizyolojisinin doğru temellerinin oluşturulmasına, solunum kontrolnün ve dengeli kullanımının sağlanmasına, ses üretimi ve ses tellerinin sağlığı için gerekli ses kalitesinin belirlenmesine yönelik egzersizleri içeren bir programdır. Öncelikle sesin bozulmasına sebep olan etkenler, alışkanlıklar belirlenmeli ve ortadan kaldırıp, düzenlenmelidir. Hastalığa ve semptomlarına göre uygulanan terapi teknikleri değişmektedir.
Ses bozukluğuna yol açan etmenler nelerdir?
• Yüksek sesle konuşmak, bağırmak, sık sık boğaz temizlemek vb. gibi sesi etkileyecek kötü kullanma alışkanlıkları
• Gırtlağın alınması, tiroid ameliyati, entübasyon, kalp ameliyatı vb. gibi tıbbi sebepler
• Solunum problemleri, mide sorunları, alerji, hormonal problemler vb. gibi kronik hastalıklar alkol, Sigara ve
alkol tüketimi gibi alışkanlıklar
• Nörolojik bozukluklar
Sesinizin Sağlığı İçin Neler Yapabilirsiniz?
• Gün içerisinde 8 – 10 bardak su tüketin. Yeterince su tüketmediğimizde her organımız gibi ses tellerimiz de
ihtiyacı olan nemi karşılayamaz.
• Boğaz temizlemekten ve öksürmekten kaçının. Sık sık yapılan bu davranış ses tellerine zarar verebilir.
Bunun yerine öksürme ihtiyacı hissedilen anlarda bir yudum su içmek uygun olacaktır.
• Naneli şekerler gibi aşırı mentollü ürünlerin tüketiminden kaçının. Özellikle ses bozukluğu şikayeti
yaşadığınız dönemlerde bu tip tüketim maddeleri boğazınızın dolayısıyla ses tellerinizin kurumasına yol açar.
• Yüksek ses ile konuşmaktan kaçının. Bağırmak ve yüksek sesle konuşmak ses tellerimizin zarar görmesine sebep olur.
• Kuru, dumanlı ve tozlu ortamlarda bulunmaktan kaçının. Bu tip ortamlarda boğaz kuruyacaktır ve bu da sesinizi
kullandığınız esnada ses tellerinizin tahriş olmasına sebep olacaktır.
• Yorulduğunuzu, boğazınızın rahatsız olduğunu hissettiğiniz zaman sesinizi kullanmaktan kaçının. İletişim için
kısa cümleleri, evet-hayır-tabi-uygun değil tarzında kısa ifadeleri hatta mimiklerinizi daha sık kullanın.
• Mide rahatsızlığı belirtilerinin üzerine gidin. Mide veya boğaz reflüsü ses bozukluğuna sebep olabilir
bununla ilgili olarak mutlaka doktora başvurun. Verilen önerilere mutlaka uyun ve reflü yapan yiyecek-içeceklerden kaçının.
• Sesinizle ilgili uzun süreli (2 hafta ve daha fazla) sorun yaşıyorsunuz en yakın kulak burun boğaz doktoruna başvurun.